Veelgestelde vragen

Door te beleggen in een indexfonds beleg je op eenvoudige wijze in alle bedrijven die zijn opgenomen in een index. Hierdoor kun je je risico beter spreiden. Als je al je geld in één bedrijf belegt loop je immers het risico dat dit bedrijf failliet gaat, en je al je geld kwijtraakt. Met indexbeleggen loop je nog steeds het risico dat de waarde van je beleggingen daalt, bijvoorbeeld bij een economische crisis of recessie, maar is de impact van een faillissement van één bedrijf een stuk minder groot. Tegelijkertijd is indexbeleggen een relatief goedkope manier van beleggen, in tegenstelling tot actief beheerde fondsen.

Een index is een verzameling aandelen die een bepaalde markt vertegenwoordigt. Een aandelenindex wordt meestal samengesteld op basis van land/regio en/of sector. Zo hebben we in Nederland de AEX-index met de 25 grootste Nederlandse bedrijven, en heb je in de VS bijvoorbeeld de S&P 500 met de 500 grootste bedrijven en de NASDAQ Composite met meer dan 3000 technologiebedrijven. Maar er zijn ook indexen die aandelen bevatten van over de hele wereld, uit alle sectoren. Voorbeelden hiervan zijn de MSCI All Country World-index (ACWI) en de FTSE All-World index. Deze geven dus een goed beeld van de volledige wereldeconomie.

Meestal wegen niet alle aandelen even zwaar in een index. In plaats daarvan wordt de weging van een bedrijf in de index bepaald door de marktkapitalisatie, de totale waarde van alle aandelen van dat bedrijf.

Een beleggingsfonds is een fonds dat belegt in een mix van verschillende aandelen bevat. Door een participatie in een beleggingsfonds aan te kopen, koop je dus indirect een klein stukje van alle onderliggende aandelen. Je profiteert daarmee van de waardegroei van de onderliggende aandelen en van het dividend dat wordt uitgekeerd, zonder zelf alle individuele aandelen aan te hoeven kopen.

Een indexfonds (ook wel passief beheerd beleggingsfonds) is een beleggingsfonds met als doelstelling om hetzelfde rendement te behalen als een index. Dit doet het door dezelfde aandelen aan te kopen als die in de index zijn opgenomen, in dezelfde verhouding. Doordat dit relatief weinig kosten met zich meebrengt, zijn indexfondsen een vrij goedkope manier om een breed gespreide beleggingsportefeuille te realiseren.

De tegenhanger van een indexfonds is een actief beheerd fonds. In tegenstelling tot een indexfonds probeert een actief beheerd fonds juist beter te presteren dan een bepaalde index (ook wel benchmark genoemd), door aandelen te selecteren waarvan een hoger rendement wordt verwacht. Dit brengt vaak hogere kosten met zich mee, terwijl het maar zelden lukt om daadwerkelijk een beter rendement te behalen.

Een ETF (Exchange Traded Fund, ook wel tracker of indextracker genoemd) is een (index)fonds dat verhandeld wordt op de beurs, net als aandelen. Hierdoor kun je op elk moment (zolang de beurs geopend is) ETF's kopen en verkopen tegen de op dat moment geldende koers, en kun je gebruik maken van bijvoorbeeld limietorders. Hier staat tegenover dat je ETF's niet in fracties kunt aankopen. Als je dus € 100 wil investeren, maar de koers van de ETF is op dat moment € 70, dan kun je de resterende € 30 niet direct beleggen. Daarnaast kun je ETF's meestal niet automatisch aankopen.

Fondsen die geen ETF zijn kun je niet via de beurs kopen en verkopen. Vaak is er elke werkdag een moment waarop orders worden afgehandeld en kan het een paar dagen duren voordat je order verwerkt wordt.

De marktkapitalisatie (ook wel beurswaarde, of in het Engels market cap) van een bedrijf is de totale waarde van alle aandelen van dat bedrijf. Het wordt berekend door het aantal uitstaande aandelen te vermenigvuldigen met de actuele koers op de beurs. Als een bedrijf dus 100.000 aandelen uitgegeven heeft die elk € 10 waard zijn, heeft dat bedrijf een marktkapitalisatie van € 1.000.000. Als er gesproken wordt over de marktkapitalisatie van een index dan wordt de som van de marktkapitalisatie van alle opgenomen bedrijven bedoeld. Dit geeft dus een beeld van de grootte van de markt die de index beslaat.

Op deze website wordt de marktkapitalisatie van portefeuilles getoond als een percentage van de totale investeerbare wereldmarkt. Dit geeft een indicatie van het deel van de totale wereldmarkt waarin wordt belegd door een portefeuille. Deze percentages worden berekend door voor elk fonds de marktkapitalisatie van de gevolgde index te nemen, hier de ESG-uitsluitingen van af te trekken, en de som van deze bedragen te delen door de marktkapitalisatie van de MSCI ACWI IMI index.

In een naar marktkapitalisatie gewogen index wordt de weging van bedrijven in de index bepaald op basis van hun marktkapitalisatie. Grote bedrijven met een hoge beurswaarde hebben daardoor een grotere invloed op de stand van de index dan relatief kleine bedrijven. Zo heeft op het moment van schrijven Apple de grootste beurswaarde ter wereld, en daarmee een weging van 4,46 % in de MSCI World Index (die in totaal uit 1607 bedrijven bestaat).

De portefeuilles die op deze site worden vergeleken zijn allemaal wereldwijd gespreide, naar marktkapitalisatie gewogen indexportefeuilles. Ze bestaan uit één of meerdere indexfondsen die samen grote, middelgrote en (in sommige gevallen) kleine bedrijven bevatten, uit zowel ontwikkelde als opkomende landen.

In het geval van samengestelde portefeuilles is de onderlinge verhouding tussen fondsen een belangrijke keuze. Om de wereldeconomie op een neutrale wijze te volgen (zonder extra gewicht te geven aan bepaalde sectoren of regio's) worden de indexfondsen gewogen naar marktkapitalisatie. Als de marktkapitalisatie van een fonds bijvoorbeeld 80% bedraagt van de totale marktkapitalisatie van de portefeuille, dan zal de weging van dat fonds in de portefeuille dus ook 80% bedragen.

De marktkapitalisatie verandert continue. Op https://marketcaps.site/ worden dagelijks de meest actuele verhoudingen tussen indexen berekend. De verhoudingen tussen fondsen in deze vergelijking worden minder vaak bijgewerkt.

Bedrijven die dividend uitkeren aan aandeelhouders zijn verplicht om dividendbelasting in te houden (ook wel bronbelasting of withholding tax genoemd). Voor Nederlandse bedrijven is dat bijvoorbeeld 15% van het dividend. Als Nederlandse belastingplichtige betaal je echter al belasting over je beleggingen, in de vorm van vermogensrendementsheffing (box 3). Om te voorkomen dat je dubbel belasting betaalt kun je de betaalde dividenbelasting terugkrijgen bij het indienen van je aangifte inkomstenbelasting.

Veel landen hanteren echter een hoger percentage dividendbelasting dan Nederland. In de Verenigde Staten is dit bijvoorbeeld 30%. Gelukkig heeft Nederland met veel andere landen belastingverdragen, waardoor je vaak niet meer dan 15% dividendbelasting hoeft te betalen. De teveel ingehouden dividendbelasting kun je terugvragen bij de belastingdienst van het betreffende land. Dit moet je wel zelf doen, door bijvoorbeeld een formulier in te vullen.

Wanneer je de betaalde dividendbelasting niet (volledig) terugkrijgt van de Belastingdienst, is er sprake van dividendlekkage. Je betaalt dus dubbel belasting. Bijvoorbeeld omdat je vergeet om gebruik te maken van het belastingverdrag, of omdat je de ingehouden dividendbelasting niet opgeeft op je belastingaangifte. Dit gaat ten koste van je rendement.

Bij het beleggen in beleggingsfondsen en ETF's kan er op twee niveau's dividendbelasting worden ingehouden (en dus dividendlekkage optreden): bij het uitkeren van dividend door de onderliggende aandelen aan het fonds, en bij het uitkeren van dividend door het fonds aan jou.

Doordat het dividend van onderliggende aandelen wordt uitgekeerd aan het fonds, en niet aan jou, kun je deze dividendbelasting niet terugvragen bij de Belastingdienst. Daarnaast kan de ingehouden dividendbelasting hoger zijn dan 15%, als het fonds is gevestigd in een land met minder gunstige belastingverdragen.

Als het fonds vervolgens dividend uitkeert aan jou, kan het zijn dat het fonds zelf ook dividendbelasting moet inhouden. Als je dit niet kunt verrekenen met je inkomstenbelasting, betaal je dus nog meer dubbele belasting.

Het vestigingsland van het fonds heeft grote invloed op de mate van dividendlekkage. Zo zijn bijvoorbeeld veel ETF's gevestigd in Ierland, vanwege gunstige belastingverdragen en omdat Ierse fondsen bij het uitkeren van dividend geen dividendbelasting hoeven in te houden. Hierdoor heb je alleen een dividendlek voor het dividend dat door de onderliggende aandelen wordt uitgekeerd.

Fondsaanbieders die in Nederland zijn gevestigd kunnen het dividendlek helemaal dichten door te voldoen aan de voorwaarden van een fiscale beleggingsinstelling (fbi). Beleggingsinstellingen met deze status mogen de ingehouden dividendbelasting verrekenen met de in te houden 15% dividendbelasting bij het uitkeren van dividend naar de beleggers, die dit vervolgens kunnen verrekenen met hun inkomstenbelasting. Hierdoor betaal je effectief geen dividendbelasting.

Sommige populaire ETF's zoals VTI en VXUS van Vanguard zijn in Nederland niet verkrijgbaar omdat de vereiste documentatie niet voldoet aan Europese MIFID-2 regelgeving. Hoewel er omwegen zijn om deze ETF's toch te verkrijgen (zoals het aankopen van in-the-money call opties en die vervolgens uit te oefenen), brengen die meestal dusdanige complexiteit met zich mee dat dit voor de gemiddelde belegger niet interessant is.

Het verwachte rendement is de verwachte opbrengst van de beleggingen, op basis van de ingestelde groei- en dividendpercentages, minus de geschatte kosten. Hierin is de eigen inleg niet meegenomen. Het totaal aan eigen inleg is te zien in de instellingen.